Uitgelegd: verschillende soorten zakelijke rechten (deel 1)

Welkom bij de nieuwe reeks ‘uitgelegd’. In deze reeks nemen we vastgoedbegrippen onder de loep en leggen we deze aan jullie uit. Deze week geven we meer uitleg over de verschillende soorten zakelijke rechten. Deze week bespreken we het eerste deel rond de verschillende zakelijke rechten.

Wat is een zakelijk recht?

In België verwijst de term "zakelijke rechten" naar juridische rechten die betrekking hebben op het gebruik en genot van onroerend goed. Deze rechten geven individuen of entiteiten het recht om bepaalde handelingen uit te voeren met betrekking tot een stuk grond of een gebouw, zonder noodzakelijkerwijs de eigenaar ervan te zijn. Enkele voorbeelden van zakelijke rechten in België zijn:

• Het eigendomsrecht
• Erfpacht
• Opstalrecht
• Vruchtgebruik
• Erfdienstbaarheden

Het Belgische burgerlijk wetboek regelt deze zakelijke rechten en legt de voorwaarden vast waaronder ze kunnen worden gevestigd en beëindigd. Het is belangrijk op te merken dat deze rechten complex kunnen zijn en juridisch advies raadzaam is bij het vestigen of overdragen ervan.

Nu gaan we de soorten zakelijke rechten van dichterbij gaan bekijken. Vandaag komt het eigendomsrecht en erfpacht aan bod, in een volgend blogbericht gaan we dieper in op opstalrecht, vruchtgebruik en de erfdienstbaarheden.

Het eigendomsrecht

Het eigendomsrecht in België, zoals in veel andere landen, verwijst naar het wettelijke recht van een persoon of entiteit om volledige controle uit te oefenen over een bepaald stuk onroerend goed. Dit recht omvat het recht om het eigendom te gebruiken, te verhuren, te verkopen, te schenken, te erven of op andere wijze te beheren, binnen de grenzen van de wet. Hier zijn enkele belangrijke aspecten van het eigendomsrecht in België:

• Gebruiksrecht: De eigenaar heeft het recht om het onroerend goed te gebruiken op elke wettige manier die hij of zij wenst, zolang dit niet in strijd is met lokale wetten en voorschriften.

 

• Beschikkingsrecht: De eigenaar kan het eigendom overdragen aan anderen door verkoop, schenking, erfenis, ruil, enzovoort.

 

• Genotsrecht: De eigenaar heeft het recht om van het eigendom te genieten, wat betekent dat hij of zij het kan bewonen, verhuren of op andere wijze gebruiken voor persoonlijke of zakelijke doeleinden.

 

• Uitsluitingsrecht: De eigenaar heeft het recht om anderen uit te sluiten van het eigendom. Dit betekent dat anderen niet zonder toestemming het eigendom kunnen betreden of er gebruik van kunnen maken.

 

• Verdeelrecht: De eigenaar heeft het recht om het eigendom te verdelen in delen, bijvoorbeeld door het te verhuren aan meerdere huurders of door het in appartementen te verdelen.

 

Het eigendomsrecht wordt beschermd door de Belgische grondwet en andere wetten die eigendomsrechten en contracten regelen. Het eigendomsrecht is echter niet absoluut en kan onder bepaalde omstandigheden worden beperkt door de overheid, bijvoorbeeld voor het algemeen belang, zoals bij onteigening voor de bouw van openbare infrastructuur. In dergelijke gevallen heeft de eigenaar recht op een passende vergoeding. Het is belangrijk om juridisch advies in te winnen als er vragen zijn over specifieke eigendomskwesties in België.

Dus kort samengevat: De eigenaar van een onroerend goed heeft het volledige eigendomsrecht en kan het goed gebruiken, genieten, erover beschikken en het goed uit anderen uitsluiten.

Erfpacht

Erfpacht in België is een zakelijk recht waarbij een persoon (de erfpachter) het recht krijgt om het volledige genot en gebruik van een onroerend goed van iemand anders (de erfverpachter) te hebben, voor een bepaalde periode. De erfpachter betaalt een jaarlijkse vergoeding aan de erfverpachter voor het gebruik van het onroerend goed. Erfpacht is geregeld in het Burgerlijk Wetboek van België, in de artikelen 1.85 tot 1.109.

Belangrijke aspecten van erfpacht in België zijn onder andere:

• Duur van Erfpacht: De duur van erfpacht kan worden vastgelegd in het erfpachtcontract, en het kan variëren van enkele jaren tot tientallen jaren, of zelfs voor onbepaalde tijd.

 

• Vergoeding (Canon): De erfpachter betaalt een jaarlijkse vergoeding aan de erfverpachter, die bekend staat als de "canon". De hoogte van de canon wordt meestal vastgelegd in het erfpachtcontract.

 

• Gebruiksrechten: De erfpachter heeft het recht om het onroerend goed te gebruiken en te genieten, inclusief het recht om het te verhuren, tenzij het erfpachtcontract anders bepaalt.

 

• Onderhoud en verbeteringen: In sommige gevallen kan het erfpachtcontract bepalingen bevatten over wie verantwoordelijk is voor het onderhoud van het onroerend goed en wie eventuele verbeteringen mag aanbrengen.

 

• Overdraagbaarheid: Het erfpachtrecht kan in sommige gevallen overdraagbaar zijn aan andere personen, tenzij het erfpachtcontract dit verbiedt.

 

• Einde van Erfpacht: Erfpacht eindigt wanneer de overeengekomen periode verstrijkt, tenzij het contract wordt verlengd. Erfpacht kan ook eindigen bij overlijden van de erfpachter of bij schending van de voorwaarden van het erfpachtcontract.

 

Erfpacht biedt de erfpachter een zekere mate van stabiliteit en controle over het onroerend goed gedurende de looptijd van het contract, terwijl de erfverpachter inkomsten genereert uit het onroerend goed zonder het eigendom ervan te verliezen. Het is belangrijk om juridisch advies in te winnen bij het opstellen of aangaan van een erfpachtcontract, omdat de specifieke voorwaarden en bepalingen van het contract van groot belang zijn voor beide partijen.

Kort samengevat: De erfpachter heeft het recht om het onroerend goed van iemand anders te gebruiken en te genieten voor een bepaalde periode, vaak langdurig, tegen betaling van een jaarlijkse vergoeding aan de eigenaar.

Benieuwd naar wat de andere zakelijke rechten inhouden? Hou onze blog-pagina in de gaten!